TM/thói quen tập khí ngủ ngầm/ VÔ NIỆM MÀ NIỆM- chậm rãi.. hóa giải tự động hóa thói quen vô thức..YÊU.GHÉT LÀ DO THÓI QUEN CHỌN LỰA , LẤY BỎ CỦA BẢN NGÃ... thói quen phi nhanh, dẫn tới YÊU GHÉT...ko buông lung ,phóng dật - CHẠY THEO THÓI QUEN ý đồ TẠO TÁC CỦA BẢN NGÃ

TM/ VÔ NIỆM MÀ NIỆM.. hóa giải tự động hóa thói quen vô thức

Hỏi: Tại sao chúng ta nên duy trì tâm tỉnh thức liên tục khi làm những việc thường nhật như ra khỏi giường, đánh răng, chú ý xem chân nào bước ra cửa trước, tay nào chui vào trong áo trước, vân vân?

Đáp: Chú ý tới chi tiết là địa hạt của trí tuệ. Đó là lý do tại sao chúng ta nên luyện tập chú ý tới chi tiết. Chỉ khi tâm được rèn luyện để nhìn mọi vật ở mức độ chi tiết, thì nó mới có thể nhìn đúng nguyên nhân và kết quả, và nhìn rõ cách mọi sự tiếp nối nhau, như là những suy nghĩ và hành động nào đưa đến các trạng thái tâm lành mạnh. Chỉ có tâm được rèn luyện theo cách này mới có thể nhìn thấy các mẫu thói quen (habitual patterns) của thân và tâm, và bằng cách này luyện cho chính nó không làm theo thói quen một cách vô thức, thay vào đó biết lựa chọn một cách trí tuệ.

Chẳng hạn, tâm luôn luôn tính trước. Bạn có thể thấy điều này khi tâm đang hoạt động. Bất kể bạn làm gì, dù là những hành động đơn giản nhất, tâm luôn lên kế hoạch và khởi lên các ý định. Khi mặc áo thun, tâm ý khởi lên rằng hãy cho tay này vào trước, rồi đến tay kia, và cứ thế tiếp tục.

Khi tôi bắt đầu để ý thấy tâm luôn luôn tính trước, tôi đã thấy rằng nếu có gì đó ở bên trái tôi, tôi có thể lựa chọn dùng tay trái của tôi để cầm nó lên, thay vì dùng tay của phải tôi theo thói quen. Bằng cách này, tôi có thể thấy rõ là tâm luôn tính trước những giải pháp hoàn toàn theo thói quen, và không phải lúc nào nó cũng đưa ra giải pháp tốt hoặc có lợi nhất tại thời điểm đó.

Tuy nhiên, khi tôi có thể nhìn thấy tâm ý theo cách này, tôi có thể chọn một cách có ý thức việc hành động hoặc không hành động trong từng trường hợp cụ thể. Tôi có thể chọn hành động nào tốt hoặc dễ dàng nhất. Theo cách đó, tôi tránh được việc hành động hoàn toàn theo thói quen, luôn luôn chỉ làm một việc lặp lại, cho dù nó dẫn tới đau khổ.

Lựa chọn cũng là một địa hạt của trí tuệ. Khi chúng ta không có ý thức, mọi ý định, suy nghĩ, lời nói và hành động bị điều khiển bởi các tâm uế tạp (defilements) tham, sân, si. Hầu hết đều là si bởi vì mọi thứ đều vận hành tự động. Si là ông chủ. Khi chúng ta luyện cho tâm chú ý đến từng việc chúng ta đang làm, rồi đến việc chúng ta sắp làm, chúng ta đang luyện cho tâm quan sát chi tiết. Chúng ta đang trao cho tâm ý thức, và ý thức có khả năng lựa chọn. Khi có lựa chọn, thì tâm không còn vận hành tự động nữa.

Hỏi: Làm sao để có thể xóa bỏ sự căng thẳng trong tâm?

Đáp: Bằng cách quan sát nó liên tục và không nghĩ gì cả. Đó là Vipassana căn bản nhất!

Lo lắng hoàn toàn vô dụng. Nó không bao giờ giải quyết được vấn đề. Lo lắng luôn là một trạng thái tâm lấy đi của bạn sức sáng tạo, sức bật, và khả năng nhìn mọi điều khác đi và cởi mở hơn. Vì thế, hãy dừng các suy nghĩ lo lắng của bạn lại. Dừng chúng lại ngay trên đường đi của chúng và hướng tâm bạn vào một điều gì đó khác.

Không có thứ gọi là “ngõ cụt”. Luôn luôn có rất nhiều con đường khác nhau để di chuyển.

Điều mà lo lắng làm chỉ là chốt chặn mọi ngả đường. Nó nói, “Ồ, điều này là không thể, điều kia là không thể.” Lo lắng chỉ biết nghĩ về những gì không thể, và nó chỉ cho bạn đúng một khả năng, vốn là thứ bạn không muốn. Nó không muốn chấp nhận bất kỳ điều gì khác. Nó là một trạng thái tâm tự-đánh bại mình, vì thế đừng khuyến khích nó, và đừng tin vào những ý nghĩ đến từ trạng thái tâm lo lắng.

Thiền sư Sayadaw U Tejaniya